شرایط عمومی ومشکلات شایع درنوزادان نارس

1/دفع ادرار ومدفوع نوزاد ونحوه صحیح تعویض پوشک

  *نوزادبر دفع ادرار خود کنترلی ندارد وزمانی که ادرار به میزان خاصی در مثانه جمع شد،یک جا دفع می شود .

*در هنگام تعویض پوشک ،از بالا آوردن بیش از حد پاها وایجاد فار بر روی شکم وستون فقرات نوزاد جلوگیری شود وبهتر است نوزادبه      جای وضعیت به پشت خوابیده ، به پهلوباشد وبدن یا دست نوزاد در حمایت مراقب یا پدر یا فرد کمک کننده مادر باشد.

*نوزادان زیر شش هفته در هر 24 ساعت ممکن است 20تا 30بار دفع ادرار داشته باشند.اما نیازی نیست که بعد از هر بار ادرار پوشک اورا عوض کرد،اما اگر پوشک نوزاد خشک باشد جای نگرانی است .

*چنانچه نوزادبیش از سه ساعت دفع ادرار نداشته باشد ،ممکن است کم آب شده باشد وباید باپزشک یا پرستار مشورت کرد.

*نوزاد چندین بار در روز می تواند اجابت مزاج داشته باشد .در شش هفته اول در هر 24 ساعت 3تا 4بار ممکن است دفع مدفوع داشته باشد وبیش از این میزان هم طبیعی است.مدفوع نوزادانی که باشیر مادر تغذیه می شوند شل است وچندین بار دفع خواهند داشت.

*تا زمانی که وضعیت عمومی نوزاد خوب باشد ،دفع اجابت مزاج اسهال به شمار نمی آید .اما برخی از نوزادان که با شیر مادر تغذیه می شوند ممکن است هر چند روز یکبار دفع مدفوع داشته باشند .چنانچه نوزاد از زمان تولد تا 36 ساعت بعد مدفوع نداشته بایدبا پزشک مشورت کرد.

*رنگ طبیعی مدفوع نوزاد در 24 ساعت اول پس از تولد ،سبز تیره وچسبناک است وطی دو روز بعد،مدفوع به رنگ قهوهای روشن در آمده وحالت چسبندگی آن کمتر می شود .

*در صورت تغذیه نوزاد با شیر مادر ،مدفوع با رنگ زرد مایل  به نارنجی (خردلی)می باشد وبوی شیر ترشیده یا ماستی که فاسد شده است ،می دهد ودر صورتی که نوزاد با شیر خشک تغذیه می گردد،مدفوع حجیم تر وسفت تراست،رنگ آن قهوهای روشن وتقریبا مثل مدفوع افراد بزرگسال بوی نا خوشایندی دارد.

2/خواب نوزاد وگذاشتن نوزاد روی تخت

*برای بیشتر نوزاد نارس (در طی بستری ونظارت با مانیتورینگ امن تراست که به شکم وبعد به پهلو خوابانده شود .

*پس از ترخیص ،نوزاد نباید در موقع خواب رو به شکم باشد، چون این کار خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش می دهد .

*نوزادان نارس معمولا بسیار می خوابندوچرخه خواب وبیداری ،برای رشد آنها نیاز است .

*در نوزادانی که به علت آب دهان ویا رفلکس یا برگشت شیر به دهان ،بیقراری می کنند ،بهتر است که سر نوزاد 30درجه بالاتر نگه داشته شود،چون که در این وضعیت بهتر می خوابند .برای این کار زیر تشک حوله یا ملافه تا شده قرار داده وبا بالا آوردن کناره های تشک اطمینان حاصل شود که از غلت زدن نوزاد واحتمال خفگی او جلوگیری می شود .

*بعد از تغذیه نوزاد ،بهتر است اورا بطرف راست خواباند ،این کار باعث جلوگیری از بر گشت شیر خواهد شد ،برای این کار یک حوله لوله شده ویا یک پتو به پشتش گذاشته تا از غلتیدن نوزاد جلوگیری کند .نوزاد رادر هنگام خواب تغییر داده تا این کار به ایجاد آرامش در عضلات شانه وگردن کمک کند .

* از ملافه وتشک سفت استفاده شودوتختخواب نوزاد شل وول نباشد .

نوزادان دو نوع خواب دارند :

*نوع اول خواب REM(خواب رم با حرکات سریع چشم )نامیده می شود .در این حالت نوزاد واقعا خوابیده اما مغزش بسیار فعال بوده وچشم هایش در زیر پلک ها حرکت می کند .درون رحم مادر مغز جنین شروع به دسته بندی راههای عصبی می کند .این کار بدون محرک خارجی اتفاق می افتد وبه صورت نرمال سلولهای عصبی خودکار را انجام می دهند .درون رحم مادر مغز جنین بیش از حد تحریک نمی شود .مغز زمان کافی دارد تا راههای عصبی رادسته بندی کند.

*بعد از خواب REM،نوزادبه یک خواب آرام نیاز دارد. این نوع خواب ،Non REM(غیر REM)نامیده می شود ومی توان آن را از طریق ضربان منظم قلب تشخیص داد.در طول این خواب ساختمان مغز کامل می شود.بعد از مرحله مغز آماده است تایک دسته از پیام ها رد وبدل کند.

*به دنبال خواب غیر REMیک دوره دیگر از خواب REMپدیدار می شود.اگر نوزاد بیدار شود ،احتمالا در طول خواب REMیا بعد از آن خواهد بود .چرخه خواب REMوغیر REMبرای رشد وتکامل مغز نوزاد بسیار مهم است .

زردی

*اغلب نوزادان دو تا سه روزبعد ازتولد تا حدی دچار زردی می شوند واین مسئله درنوزادان نارس بیشتر دیده می شود واگر بموقع وسریع تشخیص داده شود تقریبا جای نگرانی ندارد.

*اولین جایی که زردی در آن دیده می شود چشم هااست وپس از بهبودی هم آخرین جایی که زردی پاک می شود چشم ها هستند.

*اگر نوزاد در 24 ساعت اول تولد زرد شود حتما غیر طبیعی است ومی بایست هر چه سریعتردرمان را شروع کرد چون ممکن است زردی خیلی سریعتر افزایش یابد.

* اهمیت زردی در آن است که ماده بیلی روبین که باعث رنگ زرد پوست می شود اگر از حدی بالاتر برود ،در مغز نوزاد رسوب می کند وباعث صدمات جبران ناپذیری همچون فلج مغزی وعقب ماندگی ذهنی می شود.این مشکل با شروع درمان سریع پزشک وانجام نور درمانی ودر موارد بسیار شدید تعویض خون نوزاد به راحتی قابل جلوگیری می باشد.

*در مدتی که نوزاد زرد است اگر مادر می تواند شیر دهد بهتر است شیردهی زود به زود وبا فواصل زمانی کمتر صورت گیرد .

*دادن آب وقند باعث بدتر شدن زردی خواهد شد .

*تجویز عرقیات ،آب،آب قندوجوشانده های گیاهی مانند ترنجبین وشیرخشت ،توصیه نمی شود.

*لامپ های مهتابی معمولی خانگی اثری در درمان زردی ندارند ونور درمانی می بایست در بیمارستان ویادر شرایط خاصی که پزشک تجویز کند با دستگاه مخصوص فتوتراپی در منزل انجام گیرد.

                                                                                                                                تهیه وتنظیم :فروغ دلسوز بحری

(  کارشناس برنامه کودکان)