پیام ها و هشدارهای بهداشتی پیشگیری از بروز گازگرفتگی

1. گاز مونواکسید کربن گازی بی بو و بی رنگ است، در صورت سردرد، سرگیجه و حالت تهوع فوراً درب ها را باز کنید، در هوای آزاد قرار گیرید و با اورژانس (115) تماس بگیرید.
2. در کشور ما تعداد مرگ های ناشی از مسمومیت با مونواکسیدکربن و سوختگی ها در فصول سرد از تلفات ناشی از سرما بیشتر است.
3. استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد در پیشگیری از این مسمومیت از اهمیت بالایی برخوردار است.
4. از هرگونه استفاده از بخاری های بدون دودکش در محیط بسته خودداری کنید.
5. کنترل و انسداد منافذ مسیر دودکش ها از نظر نشت گازهای سمی قبل از راه اندازی بخاری، بهترین راه پیشگیری از بروز مسمومیت به شمار می‌رود.
6. دقت و توجه به داغ بودن دودکش بهترین آزمایش سلامت دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است. دراین صورت باید ضمن رفع نقص ، به طور موقت با بازکردن قسمتی ازدر یا پنجره، تهویه مناسبی درمحیط ایجاد نمائید.
7. داشتن کلاهک مخصوص برای دودکش در پشت بام‌ها برای جلوگیری از عدم بروز خاموشی بخاری و به دنبال آن انتشار گازCO اهمیت بالایی دارد.
8. رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز باید آبی باشد، چنانچه رنگ شعله قرمز، زرد و یا نارنجی باشد، حتما در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن در محیط نقصی وجود دارد که سریعا باید بررسی و تعمیر شود. اگر رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است نشان دهنده نرسیدن هوای کافی به بخاری و تولید گاز منواکسید کربن باشد.
9. در صورت استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه، نباید تمامی روزنه‌های جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود شود.
10. از نصب آبگرمکن در حمام، روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه، جدا خودداری کنید.
11. تنها در صورتی که فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید، بستن منافذ به منظور جلوگیری ازاتلاف حرارتی بلاملانع می باشد.
12. از قراردادن لوله خروجی بخاری به داخل ظرف آب جدا خودداری کنید.
13. از به کار بردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودکش ویا دارای نقص دردودکش جدا خودداری کنید.
14. در صورت بکارگیری آب گرمکن های دیواری درفضای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا، احتمال مسمومیت با گاز منوکسید کربن وجود دارد.
15. تعمیر وسایل گرمایشی توسط افراد غیر مجرب و بی تجربه و یا نصب آنها توسط افراد خانواده باعث ایجاد خطر می‌شود.
16. در صورت بروز هر گونه حادثه ناشی از گازطبیعی فوراً با شماره تلفن 194 پست امداد گاز در شهرهای استان و یا با شماره تلفن گازبان همان روستا تماس حاصل فرمایید.
17. هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک باشد.
18. از تبدیل بخاری و سایر وسایلی که با سوخت های دیگر مورد استفاده قرار می گیرند به نوع گازسوز جداً خودداری نمایید.
19. آبگرمکن و سایر وسایل گاز سوز را هرگز در حمام نصب نکنید.
20. بخاری،آبگرمکن،شومینه، هرکدام باید به یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک در پشت بام متصل باشد.
21. استفاده صحیح از وسایل گازسوز را به فرزندان خود بیاموزیم
22. چنانچه در میان اطرافیان شما کسانی هستند که نحوه رفتار صحیح با وسایل گازسوز و خطرات گاز را نمی دانند آنها را راهنمایی کنید.
23. معایب و نواقص دستگاههای گازسوز را هر قدر هم جزئی باشد جدی بگیرید.
24. نصب دودکش در داخل راهروها،پاسیوها و فضاهای بسته ساختمان که جریان طبیعی هوا وجود ندارد ممنوع است.
25. استفاده از بخاری بدون دودکش در اتاق خواب و جاهایی که تهویه کافی ندارد ممنوع است.
26. مسدود شدن دودکش سبب سوخت ناقص و ایجاد گازهای خطرناک و باعث خفگی در اثر گاز گرفتگی می شود.
27. آبگرمکن و سایر وسایل گازسوز را هرگز در حمام نصب نکنید.
28. هر چند وقت یکبار با روش نشت یابی کف صابون اتصالات دستگاههای گاز سوز را بازرسی نمایید.
29. از شیلنگهای طولانی برای رسانیدن گاز به نقاط مختلف ساختمان استفاده نکنید.
30. برای پیشگیری از خطرات احتمالی، در صورتی که قصد تخریب منزل و نوسازی دارید به شرکت گاز اطلاع دهید تا علمک گاز را جمع آوری کند.
31. از تهویه مناسب فضای زندگی خود مطمئن شوید.
32. با درزگیری درب ها و پنجره ها، نصب پرده ها ضخیم و پوشاندن شیشه ها با پلاستیک از نفوذ سرمای شدید به منزل جلوگیری کنید. اما از پوشاندن همه درزها برای فراهم شدن امکان تبادل اکسیژن با محیط آزاد اجتناب کنید.
33. به علت خطر آتش سوزی، خفگی و مرگ، به هیچ عنوان برای گرم کردن داخل منزل، خودرو و چادر مسافرتی از وسایل پخت و پز مانند گاز پیک نیک استفاده نکنید.
34. دقت کنید که هنگام استفاده از وسایل گرمایشی نظیر بخاری گازی، نفتی ، هیزمی و کرسی و... نیز احتمال مسمومیت با گاز منواکسیدکربن وجود دارد.
35. هرگز بخش خروجی دودکش آبگرمکن دیواری را با نصب تبدیل بر بالای آن تقلیل ندهید.

گروه آموزش و ارتقای سلامت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات مازندران

تعاریف جدید در مورد بیماری وبا:

طبقه‌بندی مناطق از نظر انتقال بیماری وبا

منطقه آندمیک وبا منطقه‌ای است که در آن در طی سه سال گذشته انتقال محلی بیماری مورد شناسایی قرار گرفته است. منطقه مورد نظر می‌تواند در حد استان، شهرستان و حتی کوچکتر از آن نیز باشد. هر کشوری که حداقل یکی از مناطق با خصوصیت مورد اشاره در بالا را داشته باشد به عنوان کشور آندمیک وبا شناسایی می‌شود. 

منطقه داغ انتقال (Hot Spot) وبا منطقه محدودی است که در آن شرایط فرهنگی، اقتصادی و محیطی باعث افزایش انتقال بیماری می‌شوند و در آن منطقه بیماری وبا به صورت دائم یا در دوره های منظم بروز پیدا می کند. بدین ترتیب مناطقی که در آنها با توجه به شرایط ذکر شده در بالا احتمال انتقال بیماری وجود داشته ولی بیماری از آنها گزارش نشده است به عنوان مناطق داغ انتقال بیماری در نظر گرفته می‌شوند.

لذا با توجه به این تعاریف شما می‌توانید بررسی فرمائید که منطقه شما از نظر بیماری وبا آندمیک است یا خیر و یا اینکه کدام یک از مناطق تحت پوشش دانشگاه یا دانشکده شما جزء مناطق داغ انتقال بیماری هستند.

 تعریف طغیان بیماری وبا: طغیان ناشی از وبا موقعی در نظر گرفته می شود که حداقل یک مورد تایید شده وبا به همراه شواهد وجود انتقال محلی میکروب وجود داشته باشد. علاوه بر این اگر بروز بیماری وبا در منطقه ای که قبلا انتقال بیماری در آن ثابت شده در طی دو هفته متوالی و تایید شده آزمایشگاهی اتفاق افتد، در صورتیکه این بروز بیماری بیش از حد انتظار باشد، به عنوان طغیان در نظر گرفته می‌شود. توجه داشته باشید که عناوین همه گیری وبا (Cholera epidemic) و طغیان وبا (Cholera outbreak) به صورت مترادف در نظر گرفته می شوند.

عوامل خطر انتقال و شدت بیماری:

خطر ابتلا به وبا در شرایط جابجایی های انسانی وسیع که در آن جمعیت در یک منطقه جمع می شوند و معمولا همراه با کمبود دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی و آب سالم است، اتفاق می افتد.

شدت بیماری به تعداد میکروب وبای خورده شده، نقص ایمنی اکتسابی، حاملگی، عدم شیردهی با شیر مادر و به دنبال آن عدم انتقال ایمنی از مادر به کودک بر علیه وبا، نقصان تولید اسید معده به خاطر بیماری های گوارشی، سوء تغذیه، و داشتن گروه  خونی O بستگی دارد.

درمان بیماری وبا:

در طی همه‌گیری وبا تجویز آنتی‌بیوتیک برای بیماران خیلی بدحال که نیاز به بستری داشته باشند بدون در نظر گرفتن سن بیماران توصیه می‌شود. تجویز آنتی‌بیوتیک باعث کاهش حجم اسهال، دوره علامت دار بودن بیمار، مدت زمان بستری در بیمارستان و دوره دفع میکروب از مدفوع و به دنبال آن کاهش دوره عفونت‌زایی می‌گردد. تجویز مکمل روی (Zn) در بچه های 6 ماه تا 5 سال نیز می تواند باعث دوره و حجم اسهال گردد.

با توجه به گزارش هفتگی سازمان جهانی بهداشت داکسی‌سیکلین داروی اول برای درمان وبا است که برای درمان همه بیماران از قبیل بزرگسالان، اطفال و زنان باردار می‌تواند مورد استفاده قرار ­گیرد. سیپروفلوکساسین و آزیترومایسین داروهای جایگزین در شرایطی که مقاومت به داکسی‌سیکلین وجود دارد، هستند. در این مورد به دستورالعمل ابلاغی از طرف معاونت بهداشت وزارت  ارسال توجه فرمایید. بر این اساس فعلا در کشور برای بیماران واجد شرایط همان طور که قبلا ابلاغ شده بود سیپروفلاکسوسین توصیه می‌شود.

آزمون حساسیت آنتی بیوتیکی باید برای نمونه‌های میکروب‌های جدا شده در زمان بروز همه گیری ها انجام شده ولی برای بیمارانی که به صورت تک‌تک ایجاد می شوند لازم نیست. در ضمن در کلیه موارد تجویز آنتی بیوتیک باید شرایط منع مصرف و نیز عوارض جانبی در نظر گرفته شود.

پیشگیری:

بهترین راه پیشگیری از بیماری وبا بهبود دسترسی به آب تمیز و دفع مناسب فاضلاب و واکسیناسیون بر علیه وبا تنها به عنوان مکمل پیشگیری از ابتلا به وبا بکار می‌رود که می‌تواند در کوتاه یا میان مدت اجرایی شود. باید توجه داشت که ایمنی علیه وبا مبتنی بر سروگروپ است و ابتلا به عفونت به سروگروپ O1 سبب محافظت بر علیه سروگروپ O139 نمی شود.