سرطان معده gastric cancer

 به شرایطی گفته می شود که سلول‌های سرطان روی پوشش داخلی معده ایجاد شده باشند. 

این نوع از سرطان ممکن است گسترش یابد و از معده به دیگر بخشهای شکم، به خصوص کبد، ریه‌ها، استخوان، دیواره شکم و گره‌های لنفاوی سرایت کند.

بر اساس آخرین نسخه کتاب گزارش کشوری برنامه ملی ثبت سرطان سال ۱۳۹۴

شایعترین سرطانها  در جمعیت مردان کشور شامل معده، پوست )غیرملانوما(، پروستات، کولورکتال و مثانه

شایعترین سرطا نها در جمعیت زنان کشور شامل پستان ، کولورکتال، پوست )غیرملانوما(، تیروئید و معده

شایعترین سرطانها در جمعیت مردان استان مازندران :معده ،پروستات ،کولورکتال

شایعترین سرطا نها در جمعیت زنان استان مازندران : پستان ، کولورکتال، معده

سن بروز سرطان معده

• بروز سرطان معده عمدتا از 50 سال به بالا آغاز می شود
• زیر سن 40 سال به ندرت رخ می دهد
• سن شیوع و افزایش شیب بیماری، از 60 سال به بالاست
• بیشترین سنین بروز سرطان معده در مردان و زنان ایرانی  به ترتیب  «60 – 64» و « 65 – 69 »
• سال است.
•  سن بروز سرطان معده در ایران 10 سال جوانتر از دنیاست.

عوامل خطرساز سرطان معده

• جنسیت: میزان شیوع سرطان معده در میان مردان بیشتر از زنان است.
• سن: احتمال ابتلا به سرطان معده با افزایش سن، زیاد می‌شود.
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری: به‌نظر می‌رسد که عفونت حاصل از هلیکوباکتر پیلوری علت عمده‌ای از سرطان معده به‌ویژه سرطان‌هایی باشد که در قسمت تحتانی معده رخ می‌دهند. نمونه هلیکوباکتر پیلوری و به‌ویژه برخی از سویه‌های خاص آن می‌توانند مواد موجود در برخی از غذاها را به مواد شیمیایی تبدیل کنند که موجب ایجاد جهش در DNA سلول‌های پوششی معده می‌شوند.
• لنفوم معده: لنفوم MALT  معده توسط عفونت حاصل از باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود.
• رژیم غذایی: غذایی سرشار از غذاهای دودی‌شده، گوشت‌های نمک‌سود شده و سبزیجات ترشی‌شده
• نیترات‌ها و نیتریت‌ها می‌توانند به ترکیباتی تبدیل شوند که در حیوانات آزمایشگاهی موجب بروز سرطان معده می‌شوند.
• به‌نظر می‌رسد که مصرف مقادیر زیاد میوه و سبزیجات تازه موجب کاهش خطر ابتلا به سرطان معده شود.

علائم بیماری

• بیماری در مراحل اولیه هیچ علامت بالینی ندارد
• سوزش معده
• درد در ناحیه بالای شکم و احساس سنگینی در ناحیه بالای شکم
• دشواری در بلع (ديسفاژي) بویژه در  تومورهاي ناحيه ابتدايي معده
• احساس  پر بودن معده همراه با درد، قبل از سیر شدن در غذا خوردن
• تهوع، بی اشتهایی ، کاهش وزن و زردی پوست
• وجود خون در مدفوع و مدفوع سیاه رنگ
• استفراغ خونی بويژه هنگامي كه تومور در ناحيه انتهايي معده قرار دارد
• كشف توده شكمي قابل لمس  که در اغلب موارد نشان دهنده رشد طولاني مدت و انتشار موضعي تومور است .
• شايعترين محل براي انتشار خوني تومور معده، كبد است.
• كم خوني، فقر آهن در مردها و خون مخفي در مدفوع می تواند یکی از علائم احتمالی باشد.

مراحل سرطان معده

• مرحله‌ی ابتدایی سرطان معده مرحله‌ی صفر نامیده می‌شود و سپس وارد مراحل یک تا چهار می‌شود.
• سیستم تعیین مرحله‌ای که برای سرطان معده استفاده می‌شود، سیستم TNM است که براساس سه گروه از اطلاعات کلیدی انجام می‌شود:
• T  : سرطان تا چه حد در پنج لایه‌ی دیواره‌ی معده رشد کرده است؟
• N : انتشار سرطان به گره‌های لنفاوی مجاور
• M : انتشار سرطان به گره های لنفاوی دور تر یا اندامهایی نظیر کبد و ریه

روشهای تشخیص سرطان معده:

• بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه جسمی:
• سوالاتی درمورد علایمی مانند مشکلات غذا خوردن، درد، نفخ و عوامل خطرساز مرتبط
• آندوسکوپی:
• آندوسکوپی فوقانی یا  EGD آزمایش اصلی تشخیص سرطان معده است.
• با استفاده از آندوسکوپ، سرطان معده می‌تواند شبیه یک توده‌ برآمده یا قارچ‌مانند، یا مناطق ضخیم شده، مسطح و پراکنده از مخاط دیده شود که با عنوان لینیت پلاستیکا شناخته می‌شوند.
• سندرم سرطان ارثی منتشره‌ی معده، اغلب ازطریق آندوسکوپی قابل رویت نیست.
• اولترا سوند آندوسکوپی
• رادیوگرافی

• نمونه برداری (بیوپسی)
• آزمایش‌های تصویربرداری

درمان سرطان معده

برش آندوسکوپی

جراحی و برداشتن تمام معده یا قسمت های سرطانی

جراحی معده جزئی

جراحی معده کلی

استنت‌ گذاری

یک گزینه‌ دیگر برای پیشگیری از انسداد معده توسط تومور، استفاده از آندوسکوپ برای قرار دادن یک استنت (یک لوله‌ی فلزی توخالی) در محل ورود معده به روده است. این کار موجب می‌شود این مسیر باز بماند و غذا از آن عبور کند.

برداشت گره‌های لنفاوی

در آمریکا توصیه می‌شود که حین انجام این نوع جراحی معده، باید حداقل ۱۵ گره‌ی لنفاوی برداشته شود. جراحان ژاپنی در این زمینه از موفقیت بالایی برخوردار هستند و بسیاری از گره‌های لنفاوی نزدیک سرطان را برمی‌دارند

تخریب تومور به‌کمک آندوسکوپی

 افرادی که برای انجام عمل جراحی شرایط سلامتی لازم را ندارند، می‌توان از یک آندوسکوپ برای هدایت پرتو لیزر و تبخیر بخش‌هایی از تومور استفاده کرد.

کنارگذاری معده

در تومورهای بخش پایینی معده که مانع خروج غذا از معده شوند انجام می گردد

این کار ازطریق متصل کردن بخشی از روده‌ی کوچک به بخش فوقانی معده انجام می‌شود. با این کار غذا از مسیر جدید از معده خارج می‌شود

شیمی‌درمانی

ایمنی‌درمانی

اشعه‌درمانی

پیشگیری

• هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان معده وجود ندارد.
•  اما برای کاهش خطر ابتلا می‌توان کارهایی را انجام داد.
• رژیم غذایی، حداقل دو و نیم فنجان سبزی و میوه در هر روز می‌شود.
• وزن بدن و فعالیت جسمی.
• پرهیز از مصرف تنباکو:
• درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری:
• مصرف آسپرین (تجویز در شرایط خاص)

خانواده وهمراه محترم بیمار:جهت مراقبت از سلامت خود وپیشگیری از ابتلاء به بیماری آنفلوآنزا

 به توصیه های زیر توجه نمایید:

** از تماس نزدیک با بیمار پرهیز نمایید وحتی الامکان فاصله حداقل 1.5متر با فرد بیمار را رعایت نمایید.

**به دیگران توصیه نمایید از عیادت بیمار حتی الامکان تا 7 روز پس از بروز علائم جدا خوداری نمایند.

**دست های خود را به طور مکرر با آب و صابون یا مایع دستشویی بمدت- 60 30 ثانیه شستشو دهید.

**از دست دادن، روبوسی  و در آغوش گرفتن بیمار اکیدا خودداری نمایید.

      **از لمس چشم ها،دهان وبینی خود هنگام مراقبت بیمار(با دست های آلوده )اکیدا خودداری نمایید.

      **چنانچه از پوشش یکبار مصرف برای میز غذاخوری استفاده میشود باید پس از هر بار استفاده بیمار و یا همراه بیمار تعویض گردد .

      ** به علائم تنفسی در سایر افراد خانواده بیمار توجه نمایید.

     **شما وبیمارتان هنگام عطسه یا سرفه با دستمال کاغذی جلوی دهان وبینی خودرا بپوشانیدوپس ازاستفاده آن را در سطل زباله بیندازید.

**از مصرف خودسرانه کورتون از جمله آمپول دگزامتازون درزمان ابتلا به آنفلوانزا جداً خودداری فرمائید.

توجه: توجه: توجه: توجه:

   **به خانم های باردار ، کودکان زیر ده سال ، افراد با بیماریهای زمینه ای(دیابت،آسم،تالاسمی،بیماریهای قلبی وکلیوی،فشارخون بالاوافراد دارای نقص سیستم ایمنی ،مصرف کنندگان داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی) و سالمندان بالای 65 سال  توصیه نماییدحتی المقدور از تماس با فرد بیمار خودداری نمایند.